Baştımar Yalısı İstanbul Boğazının Anadolu Yakası’nın en güzel yerinde bulunur. Üsküdar ile Kuzguncuk arasında bulunan bu yalı tarihi dokusu ile de Boğaz’ı selamlar. Baştımar Yalısı ve Arapzadeler Yalısı yan yana bulunan iki yalıdır. Hatta genellikle ikisinden hangisinin Baştımar Yalısı olduğu da karıştırılır. Buna göre İki yalıdan koyu renkli olan Baştımar Yalısı’dır. Açık kahverengi rengindeki yalı ise Arapzadeler Yalısı olarak bilinir.
Baştımar ailesine ait bu yalı her zaman Baştımar Yalısı olarak anılır. Bu yalı yanındaki Arapzadeler Yalısı ile Boğaz’ın en güzel görüntülerine de sahip olur. Osmanlı Döneminden gelen ve köklü bir aile olan Baştımar ailesine ait başka yalılar da bulunur. Ancak Baştımar Yalısı tüm görkemi ile insanlara kucak aşar. Herkesin Üsküdar yalıları arasında en beğendiği mimariye sahip olan yalıdır.
Baştımar Yalısı Hakkında Bilgi
Baştımar Ailesi ününe II. Abdülhamit zamanında kavuşur. II. Abdülhamit zamanında ünlü kumandan Gazi Ethem Paşa’nın soyu Baştımar Ailesidir. Gazi Ethem Paşa’nın II. Abdülhamit döneminde oldukça fazla başarısı bulunur. Gazi Ethem Paşa başarıları arasında en önemlisi ise Yunanistan ile yapılan Dömeke Savaşıdır.
Dömeke Savaşı sırasında Yunanistan Osmanlı topraklarına saldırmak ister. Bunun sonucunda da Osmanlı ile savaş başlar. Girit’i alamayan Yunanistan ile Osmanlı arasında ağır bir şekilde geçen Dömeke Savaşının kazanılmasında Ethem Paşa’nın da rolü büyüktür. Bu savaştan sonra Ethem Paşa, Gazi Ethem Paşa adı ile anılır.
Gazi Ethem Paşa’ya daha sonra II. Abdülhamit tarafından bu yalı verilir. O zamandan biri de yalı Baştımar Ailesi tarafından kullanılır. Baştımar Yalısı’nın hiç el değiştirmemesi orijinal görüntüsünün de korunması noktasında son derece büyük önem sunar. Çünkü yalının ahşap özeliği bile korunur.
İstanbul’da yapılan yalıların büyük çoğunluğu on sekiz ve on dokuzuncu yüzyıllar arasında yapılır. Bu nedenle de daha çok ahşap yalılardır. Baştımar Yalısı da iki katlı ahşap bir yalıdır. Bir de yalının bodrum katı bulunur. Yalı üzerinde yapılan onarım çalışmalarına rağmen her zaman orijinalliği korunur. Ahşap dokusuna zarar gelmeden günümüze gelen ender yapılar arasında yerini alır.
Mimarisi
On sekizinci yüzyıl sonunda yapılan bu yalı tam olarak o dönemin mimari özelliğini gösterir. Bodrum katı üzerine yükselen iki adet kat bulunur. Ahşap dış cephe ve büyük pencereler ile mimarisi son derece zevkli bir şekilde oluşur. Kare bir yalı özelliği gösterir. Ayrıca mimarisi içerisinde birinci katın ve ikinci katın farklı özellik gösterdiği görülür. Yalının ilk katı ve ikinci katının denize bakan cepheleri farklı oymalara sahiptir. Baştımar Yalısının ikinci katı konsol şeklinde dışarı doğru bir çıkıntı içerisinde bulunur.
