Doktor Ali Mazhar Yalısı günümüze ulaşamayan yayılar arasında yer almaktadır. Bu anlamda yalı günümüze gelen kadar birçok değişikliğe uğramış ve daha sonra ise yepyeni bir mimari tarz ile yeniden inşa edilmiştir. Bu sebeple dönemin Osmanlı Mimarisi izlerini taşımamaktadır İstanbul Boğazı’nın Anadolu yakasında Beykoz Kanlıca Körfez caddesinde 1864 inşa ettirilmiştir. Tarih sayfalarında inşaatı yaptıran kişinin kimliği ile ilgili herhangi bir belge ya da bilgiye rastlanamamış durumdadır. Halının tamamen yıkılarak tekrar yapılması ile mimari anlamda Osmanlı dönemi ile ilgili bir bağı kalmamıştır.
Doktor Ali Mazhar Yalısı Yapılış Hikâyesi
Doktor Ali Mazhar Yalısı yapılış hikâyesinin altında Osmanlı döneminin başka bir yapı yapılırken artan malzemelerle yeni bir yapı yapma geleneği yatmaktadır. İstanbul’da 1863 yılında açılmış olan Hirfet Sanat ve Ticaret sergisi bitince buradan artan malzeme ve yıkımdan kalan malzemeleri ile bu yalının ilk hali yapılmıştır. Bu gelenek Osmanlı kültüründe oldukça önemli bir yere sahip olup o dönem yapıların önemli bir kısmı bu sayede yapılmıştır. Osmanlının bu dönemlerin görülen bu gelenek özellikle yardımlaşma ve israfın önlenmesi adına oldukça yararlı olmuştur.
1864 yılında yapılan Doktor Ali Mazhar yalısı, dönemin Kapalıçarşı’da yağ ticareti yapan tüccarlarından olan Hacı Teyfik Bey tarafından satın alındı. Ve daha sonra miras yolu ile aile bireyleri bu yalıda 1939 yılına kadar yaşamlarını sürdürmüşleridir. 1939 yılında yalının en son sahiplerinden olan Haşim Bey bu yalıyı Doktor Ali Mazhar Beye satmıştır. Bu satıştan sonra da yalı ilerleyen dönemlerde Osmanlı Mimarisi ile hiçbir bağı kalmamıştır. Zaten sahip olduğu farklı mimari tarz ile Boğaz’da kendini belli etmektedir. Birçok kişi için ise bu tarz boğazın o tarihi tarzına olumsuz etki yarattığı düşünülmektedir.
Doktor Ali Mazhar Yalısının Mimari Değişimi
Doktor Ali Mazhar Bey yalıyı satın aldıktan sonra 1939 ve 1941 yılında yıkarak bu yalıyı kagir hale getirmiştir. Bu hali ile de fazla durmayan yalı 1943 yılında tamamen yanmıştır. Yangından sonra bu yalı tamamen farklı ve modern bir mimari ile tekrar yapılmıştır. Mimari anlamda Osmanlı mimarisi ile hiç alakası olmayan İsviçre Şale yapı mimarisi tercih edilmiştir. Bu sebeple 1864 yılında yapılan yalı ile hiçbir bağı kalmamış durumdadır. Bu sebeple Boğazda yer alan yalıların en genel özelliği olan Osmanlı mimarisi ve renk seçimi bu yalıda yer almamaktadır. Bu sebeple tarihsel anlamda çok fazla ilgi çeken bir yalı değildir.
Doktor Ali Mazhar Yalısı Konumu
Doktor Ali Mazhar Yalısı Konumu ise İstanbul Boğazı’nın Anadolu Yakasında, Beykoz İlçesine bağlı Kanlıca Semtinde, Körfez Caddesi üzerinde bulunmaktadır. Ve konumu itibari ile oldukça değerli olsa da tarihi ve mimari anlamda yapılan değişiklikler yalının görselliğini son derece etkilemiştir.
