Emine Valide Paşa Yalısı

Emine Valide Paşa Yalısı nerede bulunur? İstanbul Boğazı’nın Rumeli yakası bölgesinde Bebek Cevdet Paşa Caddesi üzerinde 1902 tarihinde İtalyan asıllı mimar olarak bilinen Raimondo D’Aranco tarafından yapılmıştır.

Günümüzde, Emine Valide Paşa Yalısı Mısır Konsolosluğu olarak ye almaktadır. Buradaki ilk yapı ise 1781‘de inşa edilmiş olan Sultan I. Abdülhamit döneminin şeyhülislamı Dürrizade Mehmet Ataullah Efendi’nin yalısıdır. Sonraki dönemlerde ise İstanbul Emine Valide Paşa Yalısı, Sultan III. Ahmet’in kazaskerlerinden bir tanesi Dürrizade Arif Efendi ikamet etmiştir. Dürrizade Arif Efendi’nin 1800 yılında hayatını kaybetmesinden sonra ise oğlu Şeyhülislam Abdullah Efendi’nin yalısı olarak hizmet etmiştir. Burada yer alan ikinci yapı ise, II. Mahmut’un sadrazamlık görevini yürütenn Rauf Paşa’nın yalısı olarak yer almıştır.

Tanzimat devri sadrazamları arasında yer alan Ali Paşa, Rauf Paşa’dan Emine Valide Paşa Yalısı satın alarak yalının restorasyon çalışmalarını gerçekleştirmiştir. Ali Paşa hayatını kaybedince, varisleri yalının gider dengesini tam olarak karşılayamamıştır. Kayıtlara bakıldığı zaman ise Sultan II. Abdülhamit yalıyı daha sonra satın alarak, Mısır Hidivi olarak görev almış Abbas Hilmi Paşa’nın annesi prenses Emine’ye vermiştir. Diğer kayıtlarda ise Emine Hanımefendinin kendisi yalıyyı direkt olarak satın almıştır. Bununla beraber diğer kaynaklar üzerinde ise, Hidiv Abbas Hilmi Paşa’nın annesi için yazlık bir ev şeklinde tasarlandığı ve Emine Hanımefendi çevresinde Valide Paşa olarak anılmasından dolayı yalıya bu ismin verildiği yazılmıştır.

Valide Paşa Mısır’dan kızları Hatice ve Nimetullah ile beraber İstanbul şehrine ilk geldiği zaman kendisine hediye edilmiş olan bu ahşap yalı içerisinde hayatını sürdürmüş ve I. Dünya Savaşı yıllarında bu yalıyı yıktırdıktan sonra ise yerine şimdiki sahil sarayı yaptırmıştır.

Emine Valide Paşa Yalısı Nerede?

Yalı, Boğaziçi bölgesinin tam ortasında yer almaktadır. Boğaz’ın en büyük yalıları arasında bulunan Valide Paşa Yalısı’nın, denize bakan bölgesi üç, cadde cephesi ise iki katlı olarak tasarlanmıştır. Birinci kat cumbalarının iç bölgesine loca ve terasların oyuğu yerleştirilerek dizayn edilmiştir. Deniz cephesi ve yan cephe kısımları ise, şerit, feston, korniş ve armalarla bir arada kuşanmış taçlardan oluşan, zengin bir süsleme tasarımında yer almaktadır.

Çatısının üst bölgesinde ise II. Mahmut Güneşi’nin içerisinde, Allahu Teâla’nın isimlerinden iki tanesi yazılı bulunmaktadır. Ali Paşa’nın sadareti ve hariciye nazırlığı esnasında, yalı üzerinde çok önemli toplantılar gerçekleştirmiştir. Bununla beraber bu yalı içerisinde de ünlü konuklar ağırlanmıştır.

1858 Karadağ Konferansı bu yalı içerisinde yapılmıştır. Girit İsyanı Meselesi konusunda da burada toplantı yapılmıştır. 1869 yılında iade-i ziyaret için İstanbul’u ziyaret eden İngiliz Veliahdı, bu yalı üzerinde verilen bir ziyafete katılmış ve Avusturya-Macaristan İmparatoru bu yalıda ağırlanmıştır.

Cumhuriyet Sonrası

Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulduğu zaman Emine Valide Paşa, Bebek’te yer alan yalısını yeni kurulmuş olan Türk Devleti’ne bağışlamak istemiştir. Ancak yalının devir teslimi esnasında resmi yazışma sırasında, kendisine Valide Paşa adı yerine Bebekli Emine Hanım diye hitap edilmesinden dolayı Valide Paşa, yalısını Türk Hükümetine bağışlamak yerine Mısır Hükümetine bağışlamıştır. Bu bağış esnasında binanın, ebedi olarak konsolosluk binası olarak yer almasına ve kendisinin de, ölene kadar koru içerisinde yer alan av köşkünde oturmasını şart koşmuştur. Valide Paşa 15 Haziran 1931 yılında öldüğü zaman vasiyeti gereği av köşkü yıkılmıştır. Yıllarca bakımsız kalmış olan yapı, uzun bir restorasyon sürecinden hemen sonra 2011’de, Mısır’da monarşinin devrilmesinden sonra tekrardan açılmıştır.  stilinde yer alan mimarisi ile İstanbul’un en güzel yapıları arasında bulunan konsolosluk binasının 2,5 yıl süren restorasyonu ise Saruhan Mimarlık tarafından uygulanmıştır.