Neo klasik bir tarzda inşa edilen Esma Sultan Yalısı Ortaköy’de bulunur. Yalı Abdülaziz tarafından yaptırılır. On dokuzuncu yüzyılda Abdülaziz kızı Esma Sultan için bu yalıyı inşa ettirir. Bu nedenle de o günden beri yalının adı Esma Sultan Yalısı olarak anılır.
Esma Sultan dönemin en gösterişli kadınlarından biridir. Son derece süslü ve bakımlı olması ile bilinir. Bu nedenle de babası Abdülaziz kızına en güzel yalıyı yaptırmak ister. Esma Sultan bu yalıda her zaman toplantılar yaparak misafirlerini ağırlar.
Esma sultan 16 yaşına geldiğinde evlendirilir. Çerkez Mehmet Paşa ile evlendirilen Esma Sultan’a bu yalı babası tarafından hediye edilir. Esma Sultan ölene kadar da bu yalı içerisinde yaşar. Yalının da adı bu nedenle Esma Sultan Yalısı olarak bilinir.
Esma Sultan Yalısı Hakkında Bilgi
Esma Sultan 1873 yılında dünyaya gelir. O dönem padişahın kullandığı Dolmabahçe Sarayında doğar. Abdülaziz tahta iken hep Dolmabahçe Sarayında yaşar. Ancak 1877 yılında Abdülaziz tahtan indirilir. Bunun üzerine de Esma Sultan daha bilgili olması ve devlet adına yetiştirilmesi için Yıldız Sarayı’na alınır. Burada Abdülhamit’in hareminde eğitilir. 16 yaşına geldiğinde ise Çerkez Mehmet Paşa ile evlenir. Esma Sultan Yalısı hakkında bilgi edinirken önceden bu yalının Tırnakçı Yalısı adı ile anıldığına ulaşılır. Esma Sultan’a hediye edildikten sonra da yalı Esma sultan Yalısı olarak anılmaya başlanır.
Esma Sultan ölümüne kadar yalıda kendisi yaşar. Öldükten sonra da yalı II. Abdülhamit’in kızı Cemile Sultan’a verilir. Cemile Sultan’da ölene kadar bu yalıda yaşadıktan sonra yalı kendi kızına geçer.
Esma Sultan Yalısı uzun yıllar boyunca Osmanlı Hanedanlığına ait kalır. Daha sonra ise Yalı Rum Okulu olarak kullanılır. 1918 yılından 1922 yılına kadar Rum Okulu olarak eğitim veren yalı daha sonra da tütün deposuna dönüştürülür. Bu sırada yalı da sürekli olarak el değiştirir. El değişikliği sırasında da kömür deposu, marangozhane gibi pek çok farklı amaç olarak kullanılır.
Son olarak 1990 yılında el değişir. Marmara Oteller Zinciri, Esma Sultan Yalısı’nı satın alır. Bu satın alma ile birlikte de Esma Sultan Yalısı geniş çapta bir tadilata uğrar. Bu aşamadan sonra da bar ve restoran olarak kullanılmaya başlanır. Esma Sultan Yalısı kullanımı günümüzde daha çok organizasyonlara ev sahipliği yapacak şekildedir.
Mimarisi
Deprem ve yangın nedeni ile pek çok defa hasara uğrar. Her defasında da hasar sonucunda yeniden onarılır. Bu nedenle de mimarisi hakkında net bir bilgiye sahip olmak söz konusu değildir. Ancak bu noktada yapılan çalışmalar yalının Osmanlı mimarisi tarzında inşa edildiğini de ortaya çıkarır.
