Feragat ne demek? Herhangi bir konudan feragat ile vazgeçme hakkına denir. Hukuki olarak ise kişinin tek taraflı beyanı ile hak ya da haklarından tamamen vazgeçmesidir.
Hukuki Feragat
Hukuki olarak feragat bir kişinin haklarından vazgeçmesi durumudur. İbra terimi tarafların karşılıklı anlaşarak haklardan vazgeçmesidir. İbradan farklı şekilde feragatte anlaşma şartı yer almamaktadır. Bu yüzden iki terim de hukuki olarak borcu sona erdirmekte ya da yenilik doğurabilmektedir.
Davadan Feragat Etme
Hukuk kanunu üzerinde davadan feragat, davacının açacağı dava talepleri sonucu kısmi ya da tamamen var olan haklarından vazgeçmesidir.
Davadan feragati davacı yapmaktadır. Bu nedenle davacı, dava dilekçeleri üzerinde sonuç kısmı üzerinde istediklerinden tamamen ya da kısmen vazgeçme durumudur. Davacının feragat beyanı üstünde esas konular yer almadan ve bir hüküm kurulmadan karar oluşturulmamaktadır. Feragat, kesin hüküm sonucu vermektedir. Bu nedenle davacı feragat beyanından dönme hakkı bulunmamaktadır.
Davadan feragat iki farklı durumda yapılmaktadır;
Davacı kişi duruşma içerisinde davasından sözlü olarak feragat etme hakkında sahiptir. Bu uygulama ile beraber, davacının kısmen ya da tam anlamı ile feragat beyanı oluşturulmaktadır. Bu feragat uygulamasından sonra ise imzası alınmaktadır. Bununla beraber keşif esnasında oluşturulan, keşif tutanağına yazılacak ve davacıya metin okunarak feragat de geçerli duruma gelecektir.
Davacı, mahkemeye vereceği dilekçe sayesinde davadan feragat edilmektedir. Feragat dilekçesinin mahkemeye verileceği duruşma tutanağına yazdırması yeterli olmaktadır.
Feragat, hüküm durumları kesin oluncaya kadar her aşama içerisinde uygulanabilmektedir. Esas itibariyle feragat uygulaması her çeşit davada yer alabilmektedir. Bununla beraber hakimin fiili nedeniyle devlete karşı açılmış olan tazminat davalarında feragat davayı sona erdirememektedir. Bununla beraber ortaklığın ortadan kaldırılması davalarında da, feragat sonuç doğurmamaktadır.
Feragat şartlara bağlı olarak verilmemektedir. Şarta bağlı yapılması durumunda sulh olarak adlandırılır. Tam feragat durumunda talep sonucundan tamamen vazgeçilmektedir. Kısmi feragatte ise sadece feragat edilen bölümde dava sona ermektedir.
Feragat beyanlarında bulunacak olan davacı, dava içerisine aleyhine hüküm verildiği gibi yargılama giderlerini ödemek zorunda kalabilmektedir. Kısmi feragat uygulamasında yargılama gider faturaları feragat edilen duruma göre belirlenmektedir. Davasından feragat etmek isteyen harcının üçte ikisini ödemesi gerekmektedir. Bununla beraber feragat, delillerin toplanmasına ilişkin olarak ara kararından önce gerçekleşmesi durumunda avukatlık asgari ücret tarifesinde ödenmektedir.
Mirastan Feragat Etme
Mirastan feragat miras hakkından vazgeçme durumudur. Kanuna göre mirastan feragat sözleşmesi yapılmaktadır. Feragat eden, mirasçılıktan men edilmektedir. Miras bırakan kişi yaşadığında mirasçılardan bazılarına mirastan feragat sözleşmesi yapabilmektedir. Mirastan feragat karşılıklı yapılmasının yanında karşılıksız da yer alabilmektedir. Miras bırakan ile feragat sözleşmesi yapılması durumunda, mirasçı herhangi bir hak talep edememektedir. Miras o kişi yokmuş gibi diğer mirasçılar arasında paylaştırılmaktadır.
Mirastan feragat sözleşmesi kullanılarak bir mal veya para alınması durumunda yapılan feragat sözleşmesi mirasçının çocuklarını da bağlamaktadır. Yapılacak olan feragat sözleşmesinden alt soylarda etkilenmektedir.
Mirastan feragat sözleşmeleri genel olarak karşılık alınarak yapılmaktadır. Bu koşullar içerisinde mirasçı belirli bir zaman sonra doğacak hakkını peşin alabilmektedir. Ayrıca miras bırakanın ölümünden sonra kalan miktarı isteyememektedir. Mirasçının, feragat sözleşmesi yaparak almış olduğu ücret yasal saklı payından düşük olsa da mümkün olmamaktadır. Mirastan feragati uygulaması, her iki kişinin de sözleşme yapması ile ortaya çıkmaktadır. Taraflardan bir tanesinin kendi başına bir hukuki uygulama ile mirastan feragat yapabilmesi mümkün olmamaktadır.
Mirastan feragat sözleşmeleri diğer mirasçılar üzerinden birinin lehine uygulanabilir. Bu sözleşme kişi lehine yapılmasının yanında bu kişinin herhangi bir nedenle mirasçı olamaması durumunda, feragat hükümden düşmektedir. Mirastan feragat sözleşmeleri kişiye özel yapılmaması durumunda en yakın ortak kökün altsoyuna etki etmektedir. Bu kişilerin de herhangi bir sebeple mirasçı olamaması durumunda feragat düşmektedir.
Miras, sadece mirasçılar üzerinden kalan malları değil borçları da içerisinde bulundurmaktadır. Bu yüzden mirastan feragat söz konusu olması durumunda bu feragatın karşılıklı olmasına göre durum değişiklik göstermektedir.
Mirasın açılması sırasında mirasçının kalan malları, borçları karşılayamıyorsa feragat hakkı bulunmaktadır. Feragat eden ve mirasçıları, alacaklılara karşı beş yıl içinde miras bırakandan sonra zenginleşmeleri tutarında sorumlu yer almaktadır. Eğer feragat karşılıksız olarak yapılması durumunda feragat eden mirasçının sorumluluğu yer almamaktadır.
Feragat Sözleşmesi Nasıl Yapılır?
- Mirastan feragat sözleşmesi her zaman miras sözleşmesi ile yapılması gerekmektedir.
- Mirastan sözleşmeleri üzerinde miras bırakan kişinin katılması zorunludur. Bununla beraber karşı tarafında mirasçı olma zorunluluğu yer almaktadır. Mirasçılar ilk mirasçı olmasından yanında daha sonraki sıralarda yer alabilmektedir. Miras sahibinin saklı paylı bulunmayan mirasçının miras hakkı üzerinde haklarının yer alması yapılmış olan mirastan feragat sözleşmesi geçersiz olmasına engeldir.
- Miras paylarının tamamını ya da bir kısmını kapsamı içerisine alabilmektedir.
- İvazlı ya da ivazsız şekilde bulunabilir. Mirastan feragat işlemleri esas itibariyle bir ivaz karşılığı şeklinde yapılması zorunlu değildir. İvaz, belli bir mal ya da mallar olarak yer almasının yanında onu engelleyen bir hükümde yer almamaktadır.
Mirastan feragat ivazlı şekilde yapılmış durumda yer alıyorsa, ivaz diğer saklı paylı yer alan mirasçıların saklı payına saldırılması durumunda, saklı paylı mirasçıların tenkis isteme hakları saklıdır. Sizde feragat işlemi konusunda yazımızı okuyarak hukuki işlemlerinizi doğru şekilde yapabilirsiniz.
