Ferruh Efendi Yalısı; Saray teşrifatçısı Ferruh Efendi tarafından yaptırılan bir yalıdır. Fakat yalının yapımı ile net ve genel bilgilere arşivlerde rastlanmamaktadır. İki katlı yalının sağ tarafı cumbalı şekildedir. Yalının ilk yapıldığı yıllarda ve ardında geçen uzun süre zarfında Kuzeyde olan harem ile güneyde olan selamlık arasında küçük bir bahçe bulunmaktaydı. Günümüzde ise bu bahçe yerine haremlik ve selamlık yerlerin bulunduğu yapılar duvar ile ikiye ayrılmış durumdadır.
Yalının ilk kullanım yıllarında altında kayıkhane bulunan bu yalı günümüzde ise ayrılmış tek bir müstakil yalı durumundadır. Yalının harem olan kullanılan binası ise günümüzde boyasız ve bakımsız bir durumdadır. 1912 yılında yapılan restorasyon çalışmalarında hamam kısmı odaya dönüştürülmüş ve orijinalliğini büyük ölçüde yitirmiştir. Aşıboyalı güney kısmındaki selamlık kısmı boğazda olan yalılara göre fiziki anlamda odlukça küçük kalmaktadır.
Ferruf Efendi Yalısında gerçekleştirilen yapılan toplantılar ve verilen derslerden dolayı, buradaki toplantılara katılan ve ders veren Osmanlı aydınlarının oluşturduğu topluluğa Beşiktaş Cemiyet-i İlmiyesi adı verilmiştir. Ve daha sonraları ise buralardaki toplantılar yasaklanmıştır.
Ferruh Efendi Yalısının Mimarisi
Ferruh Efendi Yalısı Mimarisi semer tarz yüksek kiremit damlıdır. Yalının köşelerinde kalın direkler ve dövme çiviler zamanın mimari tarzı ile kullanılmıştır. Ferruf Efendi yalısında Harem, 1 sofa, 1 salon, 2 oda, eskiden hamam olan şimdilerde oda olarak kullanılan bölün ve iki tuvaletten meydana gelmektedir. Özellikle deprem ve çeşitli doğal adetler sonucu Yalının temeli denize doğru kaymıştır. Bu sebeple yalının temelleri yapılan tadilat çalışması ile kuvvetlendirilmiştir. Yapının ilk yıllarında duvarların nakışlar, iki odanın tavanında resimler bulunmaktaydı fakat günümüzde ise sadece bir odada bezemeler bulunmaktadır.
Yalının selamlık bölümü 67.5 m2 alana sahiptir. Selamlık kısmı ahşap bağdadi, ince uzun bir mimari tarzdadır. Yalının orta kısmında denize ve bahçeye pencerelerle açılan, genişçe ve oldukça güzle bir manzaraya sahip odası bulunmaktadır. Yalının eski kayıkhane kısmı ise bu bölümün altında bulunmaktadır. Boğazdaki yalıların genel görünümü göz önüne alındığında Bugünkü görünümüyle Ferruh Efendi Yalısının eski harem kısmı Boğaziçi’nin en bakımsız yalılarından bir tanesidir.
Ferruh Efendi Yalısı Konumu
Ferruh Efendi Yalısı Konumu ise İstanbul Boğazı’nın Anadolu Yakasında, Kanlıca Sahilinde, Kanlıca Vapur iskelesinin güneyine inşa edilmiştir. Ve konumu itibari oldukça önemli bir mevkide yer almaktadır. En önemli negatif noktası ise yalının diğer yalılara göre bakımsız durumudur.
Ferruh Efendi Kimdir?
Doğum tarihi hakkında net bir bilgi bilinmeyen Ferruf Efendi 1840 yılında İstanbul’da ölmüştür. 1797 yılında İngiltere’ye elçi olarak gönderilmiştir. Ve burada oldukça önemli görevlen üstlenmiştir. Babası Kırım’ın Özü şehrinde oldukça tanınmış bir tüccardır. Küçüklüğünden beri ticaret içerinde bulunması ve bu konuda odlukça başarılı olması Ferruh Efendi’nin o dönemde oldukça önemli bir görev olan İstanbul’daki hububat depolarının yöneticiliğine kadar yükselmesini sağlamıştır.
