İpotek nedir? İpotek neden ve hangi şartlarda yapılır? Emlak alışverişinde ipotek zorunlu mudur? İşte ipotek hakkında bilmeniz gereken her şey…
İçindekiler
İpotek nedir?
İpotek, hali hazırda mevcut ya da ilerleyen zamanlarda oluşturulacak kredilere teminat edecek olan gayrimenkul üzerindeki hakların birey veya kurumların üzerinde bulunmasıdır. Başka bir deyişle ipotek, kredi borcunun ödemesini garanti altına almak için belirli bir taşınmazın teminat gösterilmesidir.
Kredi borcu olan biri borcunu ödemediği durumlarda alacaklı olan taraf ipotek konulan gayrimenkulü satarak, alacağını tahsil etme hakkına sahiptir. Resmi senet olarak gösterilen ipotek akdi, Tapu Sicil Müdürlüğü’nce resmen düzenlenerek gerçekleşir.
Bunlara ek olarak, tesis edilen ipotek tapu kaydına işlenir. Yani ipotek tescil edilir. Bu koşullara uyulmadığı durumlarda ipotek işlemi otomatik olarak geçersiz olur.
İpotek nasıl yapılır? İpotek sistemi nasıl işler?
İpotek sistemi, borç veren kimse, borcu alan ve diğer olmak üzere üç aşamadan oluşur. İpotek eşya hukuku kapsamında değerlendirilir ve MK. 881-897. maddelerle düzenlenir.
Fakat bazı özel yasalar da farklı varlıkların rehin halini ipotek olarak değerlendirir ve buna ilişkin düzenlemeler içerir. Türk Ticaret Kanunu 875 ve sonrasındaki maddeler gemi ipoteği, Türk Sivil Havacılık Kanunu Madde 69 ise hava aracı ipoteği konularını düzenler.
Kredi ile emlak satın alırken ipotek sistemi nasıl işler?
İpotek şartları, krediyi verecek kurumdan kuruma göre değişiklik gösterebilir. Kredi veren kurum genellikle bankalardır. Banka, kredi çekmek isteyen bireyin toplam gelirini ve düzenli kazançlarını inceler.
Konu olan mal ya da ürün ekspertiz tarafından incelenir ve raporlanır. Kredi onayının ardından kredilerin biteceği güne kadar banka, emlağa ipotek koyar ve kredilerin ödenmemesi durumunda emlağın tüm hakları banka yetkisindedir.
İpotekli Eve İkinci İpotekle Kredi Alma İşlemi
Türk Medeni Kanunu’nda yer alan düzenlemeye göre; ipotek oluşturma işleminde derece uygulamaları bulunmaktadır. Yani, herhangi bir gayrimenkul üzerinde farklı derecelerde oluşturulabilir. Söz konusu derece sistemi, bitişik halde duran taşlara benzetebiliriz. Her derece sabit olmakla birlikte diğer derecelerden bağımsızdır.
Bir derecenin yok olması durumunda diğer dereceler bu durumdan etkilenmez. Fakat, serbest dereceden istifade etme hakkı olan ipotekler boşalan derecelere ilerlemek gibi bir hakkı bulunmaktadır.
İpotekli Ev Nasıl Satın Alınır?
İpotek nasıl yapılır sorusunun üçüncü boyutu ise ipotek işleminin mali boyutudur. İşlem için ipotek bedeli üzerinden 1000’de 3,96 tapu harcı ile birlikte 1000’de 8,25 oranında damga vergisi ipotek borçlusundan alınır.
Ücret, Döner Sermaye İşletmesince belirlenen tarifeye göre tahsil edilir. Bankalar tarafından kullandırılan kredilerin temini ve teminatında harç ve damga vergisi dahil edilmemektedir.
