Ortaklığın Giderilmesi Davası Nedir?
İzale-i şuyu olarak da duyacağınız ortaklığın giderilmesi davası ile elbirliği mülkiyeti sona erdirilir. Taşınır ya da taşınmaz mallar üzerindeki elbirliği mülkiyeti sona ere ve kişisel mülkiyet kurulur.
İçindekiler
Dava Konusu ve Taraflar
Bu dava malın maliki olan diğer tüm maliklere birlikte açılmalıdır. Dava konusu olarak mal üzerindeki elbirliği mülkiyetinin son erdirilmesi ve bireysel mülkiyet tayin edilmesi istenir. Paydaşlar kendi aralarında malın taksimi konusunda anlaşmışlarsa kendileri paylaşım yapabilirler. Ancak paydaşlar aralarında anlaşamamışlarsa mahkemeye başvurarak izale-i şuyu davası açabilirler. Paydaşlar arasındaki ortaklık mahkeme kararı ile sona erdirilir.
Ortaklığın giderilmesi davasında tüm paydaşlar taraf olmak zorundadır. Eğer paydaşlardan biri ölmüşse mirasçılar davaya dahil edilir.
Yetkili ve Görevli Mahkeme
Ortaklığın giderilmesi davasında yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Görevli mahkeme ise sulh hukuk mahkemesidir.
Bu dava matbu harca tabidir. Yani dava konusuna göre harç miktarı değişmez, sabittir. Davayı açan paydaş başlangıçta dava harç ve masraflarını kendisi ödeyecektir. Bu giderler dava sonunda diğer paydaşlara payları oranında bölüştürülerek rücu edilir. Bu dava bir paylaşım davası olduğu için kazanan ya da kaybeden taraf yoktur.
Dava Sırasında Anlaşma
Paydaşlar malın taksimi konusunda anlaşamayarak dava açtıktan sonra anlaşma sağlanmış olabilir. Bu durumda paydaşlar anlaştıklarını hakime bildirir. Hakim anlaşmaya uymak zorundadır ve bu doğrultuda kararını verir.
Aynen Taksim Yoluyla Ortaklığın Giderilmesi
Eğer taraflar dava boyunca anlaşamadıysa maldaki ortaklık satış ya da aynen taksim yoluyla giderilir. Taraflardan en az biri aynen taksim isterse ve şartlar sağlanıyorsa hakim bu yönde karar verir. Aynen taksimde mal paydaşlar arasında bölüştürülür. Mesela bir arabanın aynen taksimi mümkün değildir ancak bir arsa aynen taksim edilebilir.
Mal taksime uygunsa, taksim halinde malın değerinde önemli ölçüde azalma yaşanmayacaksa taksim yapılabilir. Aynen taksimde mal mümkünse eşit değerde parçalara ayrılır. Ancak paylar denk değilse eksik değerdeki parçaya para eklenerek denklik sağlanır. Malın bir kısmının paylı bırakılması, kalan kısmının ise satılması mümkün değildir.
Taşınmaz üzerinde kat mülkiyeti kurulması mümkünse hakim malın satışına karar veremez. Bu yüzden kat mülkiyeti kurulup kurulmadığı büyük önem taşır.
Satış Yoluyla Ortaklığın Giderilmesi
Eğer taşınmaz aynen taksime uygun değilse satış yoluyla ortaklığın sona erdirilmesi gerekir. Mahkeme taşınmazın satışı ve elde edilen değerin paydaşlara ne oranda paylaştırılacağına karar verir. Satış işi ise icra dairesi tarafından gerçekleştirilir. Satış açık arttırma ile yapılır. Tüm paydaşların rızası varsa satış sadece ortaklar arasında yapılır.
İhtilaflı malın bütünleyici parçaları da satışa dahildir. Eğer bütünleyici parçaların mülkiyeti ortaklardan birine aitse, tapuda şerh varsa ve diğer paydaşlar itiraz etmiyorsa değeri ayrı tespit edilir. Bütünleyici parçanın mülkiyeti çekişmeli ise ayrı bir dava konusu yapılmalıdır.
