Saip Özden Yalısı nerededir? İstanbul’da Rumeli yakasında 1851 tarihlerinde bir Rum kalfa aracılığı ile inşa edilmiştir. Yalı ile ilgili olarak fazla bir bilgi yer almamaktadır. Yalının yapılış özellikleri arasında Osmanlı Türk mimarisinin dışında yer almaktadır. Yalının kuzey bölgesi üzerinde üçgen alınlıklı bir çıkma bölgesi bulunmaktadır. Bu bölüm üzerinde yer alan form tam anlamı ile Kuzey Avrupa stilinde bulunmaktadır. Bununla beraber İstanbul Boğazı’na özgü olmamaktadır. Yalının güney sahil bölgesinde ise iki katlı balkonlar yer almaktadır.
Yalı Mimarisi
İstanbul Saip Özden Yalısı üç katlı olarak yer almaktadır. Klasik Osmanlı döneminde tasarlanmış olan yalılarına hiç benzememektedir. İsviçre’de yer alan dağ şalesi görünümünde yer almaktadır. 1890 tarihlerine gelindiği zaman Mimar Raimondo D’ Aranco Yıldız Sarayını inşa etmiştir. Bu yapı dik çatılı olarak bina şeklinde yer alıyordu. İstanbul Köşk ve yalı mimarisi içerisinde bir devir açmıştır.
Dik çatılı yapısı ile beraber tamamen çok yağış almaya devam eden İsviçre’ye özgü bu yapılar üzeirnde İstanbul’da birçok türevleri bulunmaktadır. Adalar’da, Bağdat Caddesi ya da Boğaz üzerinde bu tür çatılı yapılar görülmektedir. Dik çatının son kat bölgesine balkon inşaatı yapılarak bir çeşit Cihannüma’lar yapılmıştır. Bol yağış almaya devam eden Kuzey Avrupa ülkeleri üzerinde görülen evlerle benzerlik gösteren yalı, 1851 tarihinde bir Rum kalfa tarafından tasarlanmıştır.
Yalının sonraki sahipleri arasında yer alan yalı Saip Özden ismini almıştır. Yalı 19. Yüzyıl ortalarında bir Rum mimar aracılığı ile yapıldı. Boğaz üzerinde diğer yalı çeşitlerine göre çok daha değişik bir mimarisi yer almaktadır. Büyük ve geniş pencereleri yalının dış cephesine ayrı bir güzellik katmaktadır. Bina bodrum, zemin kat, ara kat bölgesi ve çatı katı olarak 4 katlı şekilde inşaatı yapılmıştır.
Saip Özden Olarak Anılması
Yalı daha sonra ise Saip Özden’e satılarak onun ismi ile anılmaya başlamıştır. Mimar olan Saip Özden’de yalıyı Murat Soner’e satmıştır. Binanın cephesinde yer alan ağaç işçiliği ile adından söz ettirmektedir. Yalı batılılaşma zamanı yapıları üzerinde özgün bir anlayışı yer almaktadır. İstanbul’da bu zaman içerisinde yapılmış büyük konutlara ve merkezi çıkmalı tasarımına uygun şekilde tasarlanmıştır. Bununla beraber cephe görünümü ile zamanında yapılan yapılardan tam olarak ayrılmaktadır.
Yapının dış mimari bölgesi ise ahşap, karnıyarık plan tipinde bulunmaktadır. Yalı tasarım olarak konakla Batı mimarisinin bir karışımı olarak yer almaktadır. Osmanlı konakları üzerinde Cihannüma olarak dışarıya açılmış olan çıkma burada bir balkon şeklini alabilmeyi başarmıştır. Cadde üzerinde yer alan ana giriş kapısı üzerinde parke döşeli büyük bir sofaya giriş yapılmaktadır. Bina cepheleri üzerinde üçgen alınlıklar uygulanmıştır. Barok üslubunda yapılan Bağdadi tarzda gerçekleştirilmiş ve yalının mimarı Ignace Meillin olarak bilinmektedir. Bina simetrik bir planı bulunmaktadır. İkinci kat yüksek tavanlı şekilde tasarlanmıştır. Orta kısımda deniz yönüne doğru bir çıkma yer almaktadır.
