İçindekiler
Terkin Ne Demektir?
En basit anlamıyla terkin bir hakkın ortadan kaldırılmasıdır. Genellikle terkin etmek olarak kullanılır. Hak sahibinin rızası, yetkili makamın isteği ya da mahkeme kararı ile hakkın terkin mümkündür. Tescil için nasıl ki belirli şartlar aranıyorsa terkin için de belirli şartlar sağlanmalıdır.
Terkin Çeşitleri
Terkin hukukta kullanılan oldukça geniş bir kavramdır ve pek çok çeşidi vardır. En bilinen ve uygulamada görülen tapu sicilinden terkindir. Mesela doğal afetler sebebiyle vergi borcu ya da arazi borcu terkin edilebilir. Tahsilat imkansızlığı ya da tahakkuktan vazgeçme sebebiyle vergi borcu terkin edilebilir. Daha pek çok yerde terkin kavramı karşımıza çıkar.
Tapu Sicilinden Terkin
Tescil ve terkin birbirine zıt kavramlardır. Bir şeyin tescil edilmesi ile yeni bir hak kazanılırken, terkin edilmesi ile de hak sona erer. Yapılan yeni tescil işlemi önceki kaydı hükümsüz kılacaksa, hükümsüz kalan kayıt tapu müdürlüğünce silinir. Terkin edilen kaydın üzerine dikkat çekecek şekilde, kırmızı kalemle “terkin edilmiştir” ibaresi düşülür.
Bir ayni hakkın sonlandırılması ya da yolsuz hale gelmesi ile tapu sicilinin düzeltilmesi gerekecektir. Hükümsüz kalan eski hak terkin edilir ve bu durum tapu kütüğüne kayıt düşülür. Terkin yapılan duruma göre hak sahibinin yazılı beyanı, talep sahibinin tasarruf yetkisinin olması, geçerli bir hukuki sebebin varlığı gibi şartlar sağlanmalıdır.
İpotek Terkini Nedir?
İpotek konulduğu zaman tapu siciline kayıt düşülür ve satıcı ile üçüncü kişiler koruma altına alınır. Böylece tapuda taşınmaz üzerindeki ipotek kaydı herkesçe görülür. Eğer ipotek sona ererse ya da taşınmaz ortadan kalkarsa ipotek terkini yapılabilir. İpotek terkin edilince o taşınmaz üzerinde hiç ipotek kurulmamış gibi olur. Terkin ile daha önce bu taşınmazda ipotek olduğu ancak artık sona ermiş olduğu anlaşılır. Artık ipotek hakkı hükümden düşmüştür ve sonuç doğurmaz.
İrtifak Haklarında Terkin
Bir taşınmaz üzerinde irtifak hakkı kurulmuşsa ve daha sonra taşınmaz bölünürse irtifak her taşınmaz lehine devam eder. Eğer irtifak hakkından bir ya da birkaç taşınmaz yararlanıyorsa hak sahibi yüklü taşınmazın sahibi (üzerinde irtifak hakkı kurulan taşınmazın maliki) diğer taşınmazlardaki irtifak hakkının terkinini isteyebilir.
Başvuru yapılan tapu müdürlüğü irtifak hakkı sahiplerine durumu bildirir ve 30 günlük süre tanır. Bildirim tarihinden itibaren 30 gün içinde itiraz edilmezse bu irtifak hakkı terkin edilebilir.
Kamulaştırma Terkini
Terkin sebepleri içinden biri de kamulaştırmadır. Hak ve sorumlulukların devrine gerek olmadan kamulaştırma yapılabilir. Bu durumda bir bölümün ayrılarak tapu sicilinden terkin yapılacaksa o taşınmaza ait kütük sayfası taşınmazın geri kalanı için korunmaya devam eder.
Tapuya ayrılan kısmın yüzölçümü, ayrıldığı tarih, ayrılma sebebi gibi bilgiler girilir. Ayrılan kısım toplam yüzölçümünden de düşülür. Bu işlem kütükte görünen tüm malikler ve kamulaştırma yapan idareye de tebliğ edilir.
