Kira artış oranı ile ilgili tüm detayları sizler için hazırladık. Kira artış oranı 2019 yılında üretici fiyat endeksine göre yapılmayacak. Tüketici fiyat endeksi baz alınarak kira artış oranı değişiklik gösterecek.
Kira artış oranı 2019 yılında üretici fiyat endeksine göre yapılmayacak. Tüketici fiyat endeksi baz alınarak bu oran değişiklik gösterecek. Örneğin; önceki senelerde kira artış oranı 33.64 olurken, yeni düzenlemeyle birlikte % 16.33 ile sınırlandırılacak. Peki, kira artış oranı 2019 yılında ne kadar olacak? Kira artış oranı nasıl hesaplanır? Tüm detayları yazımızda inceleyebilirsiniz.
İçindekiler
Kira Sözleşmesine Göre Kira Artış Oranı
Kira sözleşmesinde kiracı ve mülk sahibi kira artış oranını istedikleri şekilde düzenleyebilirler. Artış oranını sıfır veya yüzde 30 – 40 oranında bile belirleyebilirler.
Kiralayan kişi ile ev sahibi arasında bir sözleşme yoksa, kira artış oranı da belirlenmemişse, bu da anlaşmazlığa sebep olmuş ve mahkemeye başvurulmuşsa, Yeni Borçlar Kanunu’nun 344‘üncü maddesine göre; iş yeri veya ev kirasının yenileme dönemlerinde yapılacak artış, hakim tarafından bir önceki kira yılının Üretici Fiyatları Endeksi’ndeki (ÜFE) artış oranını geçmeyecek şekilde olacaktır. Genellikle bu durumda mahkeme, TÜİK’ten bir önceki aya göre kira döneminde ÜFE’de artışın ne olduğunu danışır. Daha sonra hakim, ÜFE artışını geçmeyecek şekilde kira artış oranını belirler.
Kira Artış Oranı Hesaplama 2019
1 Ocak 2019’dan itibaren kirasını artırması gereken kiracı, Yİ-ÜFE’yi değil 12 aylık ortalamalara göre TÜFE oranını dikkate alacak. 2018’de Yİ-ÜFE yüzde 33.64, 12 aylık ortalamalara göre ise TÜFE’ye göre yüzde 16,33 olarak belirlenmişti. Bu hesaba göre kiralar, 17 puan daha az zamlanmış olacak.
Örneğin; 1.000 TL olan kira, 1 Ocak ayında artırması gereken bir kiracının kirası 1.336 lira yerine 1.163 lira olacak. Kirasına 173 lira daha az zam gelecek. Kirası geçen yıl 500 lira olan bir kiracı da eski yasaya göre bu yıl 668 lira ödemeliydi. Fakat yeni yasayla birlikte kira 582 TL olacak. Başka bir ifadeyle 500 liralık kirada ocak ayı kira artış oranı 86 lira daha düşük olacak.
Kira Artış Oranı Nasıl Hesaplanır?
Kira artış oranı Türkiye İstatistik Enstitüsü’nden alınan veriler ile hesaplanır.
Türkiye İstatistik Enstitüsü internet sitesinde enflasyon oranlarındaki değişiklikler her ay düzenli olarak yayınlanır.
Kira artışında sözleşme serbestisi mevcuttur. Sözleşmede yazılı olan artış oranı var ise, bu oran geçerli sayılır. Sözleşme yoksa ve anlaşmazlık söz konusu ise mahkemeler ÜFE oranını geçmeyecek bir oran üzerine karar verirler.
Konut sektöründe kabul gören ve “Enflasyon Oranında Artış” olarak ifade edilen TEFE ve ÜFE ortalaması (TEFE+ÜFE)/2 şeklinde hesaplanır.
Kira artış oranı hesaplarken artış yapılacak ay, bir önceki yılın aynı ayına göre artış oranı verileri üzerinden hesaplanarak yapılır.
Kira artış oranı hesaplama örnek:
2014 yılı Eylül ayı için 2013 yılının Eylül ayına göre artış oranı; TEFE’de % 8.86 ÜFE’de % 9.84 olmuştu.
TEFE ve ÜFE ortalaması alınarak “Enflasyon Oranında Artış” hesaplaması:
(8.86+9.84)/2= % 9.35 olmaktaydı.
Böylelikle Eylül ayında yenilenecek bir kira kontratının “enflasyon oranında” yıllık kira artış oranı % 9.35 olmaktaydı.
Fakat ev veya işyerlerinde kira için yapılabilecek en yüksek kira artış oranının ÜFE oranını geçemeyeceği dikkate alınarak, 2014 yılı Eylül ayı için yapılabilecek en yüksek kira artış oranı ÜFE oranında % 9.84 olacaktır.
500 TL kirası olan bir konut için “enflasyon oranında artış oranı” % 9,35’den 46,75 TL => 546,75 TL
Konutlarda uygulanabilecek “en yüksek artış” olan ÜFE % 9.84’den 49,20 = 549,20 TL olur.
Ticari kiralamalarda ise kira artış oranı belirlemek konusunda bir kısıt yoktur.
Yıllık Değişim
Yıllık değişim haricinde 12 aylık ortalama değişim vardır.
On İki Aylık Ortalamalara Göre Değişim (%): Son on iki aylık endeks ortalamasının, bir önceki on iki ay için endeks ortalamasına göre yüzde değişimine denir. Endeks ortalaması endeks toplamlarının on iki sayısına bölünmesi ile bulunan basit aritmetik hesaplamadır. Aralık aylarında, ocak-aralık ortalamasının bir önceki yılın ocak-aralık endekslerinin ortalamasına göre yüzde değişimine denk gelmesidir.
Kira Zammı Nasıl Hesaplanır?
Mal sahibi artık zamları üretici fiyatından değil, tüketici fiyatından yapacak. Yeni Ekonomi Programı’nda Enflasyon’ bölümünün ‘Politika ve Tedbirler’ başlığı altında, “Kira artış oranına dair üst sınır, döviz kuru ve emtia fiyatlarındaki gelişmelere duyarlılığı yüksek olan üretici fiyatları yerine tüketici fiyatlarına göre belirlenecektir” maddesi yer alır.
Genellikle 12 aylık ortalama Yurt İçi Üretici Fiyatı (Yİ-ÜFE) artış oranı ile belirlenen kira artış oranı üst rakamı yeni düzenleme yapılması ile birlikte TÜFE tarafından belirlenecek. Ağustos ayında 12 aylık ÜFE gerçekleşmesi yüzde 18,78, TÜFE gerçekleşmesi ise yüzde 12,61 olarak belirlendi. Bu da oturduğu ev için bin lira kira ödeyen tüketicinin, zam zamanının ağustosa denk gelmesi durumunda Eylül ayında 188 TL zamla ödeme yapacağı anlamına gelir. Şayet TÜFE oranından zam yapılsaydı bu rakam 126 lira olacaktı.
TEFE TÜFE Kira Artış Oranı
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 344.’üncü maddesi gereğince kira artışı, “Bir önceki kira yılının ÜFE artışını geçmeyecek şekilde düzenlenir” hükmüne göre hesaplanır. Fakat bu noktada kesin bir hesaplama yoktur. TUİK’in yayımlamış olduğu Yİ-ÜFE kullanıcı rehberinde ise bu hesaplamanın iki şekilde olabileceği açıkça görülür.
TEFE – TÜFE Nedir?
TEFE – TÜFE emlak sektöründe ve Türkiye’de ekonominin temel göstergelerinden sayılır ve çok önemli değerlerdir.
TÜFE Nedir ?
TÜFE, Tüketici Fiyat Endeksi’nin açılımıdır. TÜFE sayesinde enflasyon ölçülebilir. TÜFE değerleri Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından hesaplanır. TÜFE, daha önce satın alınmış bir mal veya hizmetin, ileri farklı bir tarihteki fiyatı ile karşılaştırılmasını sağlar.
TÜFE’yi hesaplarken öncelikle, Türkiye’nin genelini temsil eden bir örnek kitlenin bir yıl içinde hangi mal ve hizmete ne kadar para harcadığına bakılır.
TEFE Nedir?
TEFE, ‘ Toptan Eşya Fiyat Endeksi ‘dir. Kullandığımız malların tüm ham maddelerini içerir. Özetle açıklamak gerekirse, toptan satılan malların fiyat artışlarını gösteren bir endekstir.
TÜFE ve TEFE Arasında Ne Fark Vardır?
TEFE ve TÜFE genellikle birlikte yer alır ve birbirleriyle karşılaştırılırlar. Fakat bu endeksler farklı değerleri gösterir. TEFE fiyat artışlarının arz yani maliyet cephesini gösterirken, TÜFE ise fiyat artışlarının talep yönünü belirtir.
TEFE de TÜFE gibi önceden endekse dahil olmuş mallardan oluşan belirli bir malın fiyatındaki değişmeleri ölçer. TEFE’yi TÜFE’den ayıran en önemli husus, tüketici fiyat endeksi direk olarak tüketicinin eline geçen malların fiyatını ölçmesidir. Toptan eşya fiyat endeksi ise hammadde ve yarı mamullerin de fiyatını ölçer. TÜFE’ye göre TEFE’nin kapsamı daha geniştir. Her ayın 3’ünde Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE), Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE)değerleri ile ülke ekonomisi hakkında değerlendirmeler yapılabilir. Ülkemizde oluşan enflasyon ise TÜFE-TEFE ve Yİ-ÜFE değerleri ile belirlenir.
