Konut satışlarındaki durgunluk ‘kat karşılığı’nı da vurdu. Bağdat Caddesi’ nde daha önce arsa sahipleri arsa bedeli olarak müteahhitten binanın yüzde 82’sini talep ederken, bu oran yüzde 65 seviyesine kadar indi.
Konut sektöründe yaşanan durgunluk konut üreticilerinin en çok şikayet ettiği maliyetlerin başında gelen ‘arsa fiyatları’nı da etkiledi. Konutta yeni yatırımların azalması, fiyatların enflasyonun oldukça altında bir artış ile seyretmesi dolaylı olarak arsa fiyatlarında da değişim yarattı. Lüks cadde ve ilçelerdeki arsa fiyatları belirgin bir şekilde düşüş gösterirken, diğer yerlerdeki artış oldukça sınırlı kaldı.
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, yaptığı açıklamada, “Türkiye’de genelde konut yapış metodumuzda nakit arsa alımı çok tercih edilen bir yol olmadığı için arsaların reel değer artışını izlemek oldukça zor. Hasılat paylaşım ve kat karşılığı inşaat sözleşmeleri ile konut geliştirmenin yaygın olması, nakit el değiştirme sayısının azlığı arsa değerlerindeki değişimi izlemeye çok fırsat vermese de oranlardaki değişim bu yıl belirgin olarak görülüyor” ifadelerini kullandı.
“Bu dönemde arsa değerlerindeki artış geçtiğimiz yıllardakine benzer bir performans göstermiyor” diyen Maya, “Dolar bazlı olan piyasalarda TL’ye dönüş, konut fiyatlarındaki artışın geçtiğimiz yıllara kıyasla azalması ve yeni proje sayılarındaki düşüş arsa değerlerini de etkiliyor. Şu anda arsa fiyatlarındaki artış aynı konut fiyatlarındaki gibi kısmi gerçekleşiyor” dedi.
Lüks caddelerde düşüş var
Makbule Yönel Maya yaptıkları inceleme sonucunda Bağdat Caddesi’nde arsa değerinde düşüş gördüklerini bildirdi. “Önceki dönem konutların çok yüksek bedellerle satılacağı öngörüsü ve yanlış fizibiliteler nedeniyle Bağdat Caddesi civarında geçtiğimiz yıllarda yüzde 82’ler mertebesine kadar çıkan kat karşılığı oranları, bugün artık normal seviyelerine geri geldi. Bu seviye de yüzde 65 ve yüzde 70 arası… Bu da aslında dolaylı olarak arsa değerinin de düşmesi anlamına geliyor” bilgilerini paylaştı.
Makbule Yönel Maya’nın paylaştığı bilgilere göre, Bağdat Caddesi’nde arsası olan bir yatırımcı, kat karşılığı müteahhitte verdiği evinden -eğer 10 daire yapılacaksa- önceki yıla göre 1,5 dairesini kaybediyor. Bu da fiyat düşüklüğü ve satış azlığı nedeniyle neredeyse başa baş oluyor.
Ayrıca, AE Mimarlık Yönetim Kurulu Başkanı Mimar Ahmet Erkurtoğlu da 1991 yılından beri Bağdat Caddesi’nde faaliyet gösterdiklerini ifade ederek, satışların eskiye göre daha yavaş olması nedeniyle projelerin hız kestiğini söyledi.
Erkurtoğlu, “Caddede 100 projeden 10’u yavaş gidiyor. Eskiden 100 kentsel dönüşüm projesi aldığımız bölgede, şimdilerde bu sayı 15’e kadar düştü. Arz fazlalığı ve yavaşlayan satışlar nedeniyle müteahhitler artık gelen teklifleri değerlendirmiyor. Eskiden yüzde 75’leri aşan kat karşılığı anlaşma oranları yüzde 65-68’lere geriledi.” diye konuştu.
Erkurtoğlu, caddede faaliyet gösteren müteahhit sayısının çok hızlı arttığını belirtti. Bunun, beraberinde çok sayıda problem getirdiğini, bir yerden sonra işlerin tıkanmaya başladığını belirtt. Söz konusu nedenlerle bölgede fiyatların gerilediğini ve konut satış süresinin uzadığını söyledi.
